Powstawanie aldehydów i ketonów
Najczęściej stosowaną i najważniejszą metodą otrzymywania aldehydów jest łagodne utlenianie alkoholi pierwszorzędowych, a ketonów - utlenianie alkoholi drugorzędowych
Powstający w pierwszym etapie rekcji utleniania aldehyd, jest bardziej wrażliwy na środki utleniające niż wyjściowy alkohol i utlenia się dalej do kwasu karboksylowego.
Gdyby końcowy wynik utleniania zależał jedynie od reaktywności chemicznej obu substratów, wówczas otrzymywanie aldehydów przez utlenianie alkoholi byłoby niemożliwe. Wykorzystuje się tu jednak większą lotność aldehydu, przez szybkie usuwanie wytworzonego aldehydu z mieszaniny reagującej zapobiega się jego dalszemu utlenianiu.
teoretycznie ciekawe jest spostrzeżenie, że alkohol utlenia się także do aldehydu bez udziału tlenu, jeżeli stusuje się jego odwodorowanie, np. za pomocą palladu
Ketony są bardziej odporne na działanie środków utleniających w porównaniu z aldehydami. Można je łatwo otrzymać przez utlenienie alkoholi drugorzędowych bez konieczności stosowania specjalnych środków ostrożności.
Synteza ta jest jednocześnie dowodem budowy chemicznej ketonów. Podobnie jak w przypadku aldehydów, ketony można otrzymywać również przez odwodorowanie alkoholi drugorzędnych.
Jako środków utleniających podczas utleniania alkoholi pierwszo- lub drugorzędowych stosuje się tlne atmosferyczny wobec katalizatorów takich jak platyna lub miedź. W laboratoriach do utleniania używa się zwykle dwuchromianu i kwasu siarkowego. A oto przykłady równań reakcji utleniania alkoholu pierwszorzędnego do aldehydu dwuchromianem w środowisku kwaśnym. Współczynniki stechiometryczne i środowisko reakcji w równaniach można wydedukować stosują bilanś elektronowy, atomoty i ładunków.
Równanie reakcji utleniania alkoholu drugorzędowego do ketonu wyprowazamy w podobny sposób
Wygodną metodą przeprowadzania kwasu w aldehyd o tej samej liczbie atomów węgla w łańcuchu jest tzw. reakcja Rosenmunda. W metodzie tej kwas karboksylowy przeprowadza się w chlorek kwasowy, który następnie poddaje się katalitycznemu uwodornieniu do aldehydu.