Polisacharydy
Polisacharydy zwane także cukrami złożonymi lub wielocukrami są związkami szeroko rozpowszechnionymi w przyrodzie, zarówno w organizmach roślin jak i zwierząt. Cząsteczki polisacharydów zbudowane są z dużej liczby (od setek do kilku tysięcy) skandensowanych z sobą cząsteczek cukrów prostych.
Przy wyprowadzaniu wzoru ogólnego polisacharydu rozumować możemy następująco. Z dwóch cząsteczek np. heksozy w czasie ich kondensacji wydziela się jedna cząsteczka wody, z trzech dwie, z czterech trzy itd. Ogólnie biorąc przy polikondensacji n cząsteczek C6H12O6 odjąć musimy (n- 1) cząsteczek wody. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że n w polisacharydzie wynosi ok. 2000 nie popełnimy większego błędu gdy zamiast n- 1 przyjmiemy n, gdyż różnica między tymi dwiema wielkościami jest znikomo mała. Z tego względu możemy założyć, że w polisacharydzie z każdej cząsteczki monozy odszczepia się jedna cząsteczka wody. W konsekwencji wzór ogólny polisacharydu można przedstawić jako (C6H10O5). Takie założenie dozwolone jest oczywiście wtedy, gdy n stanowi wielką liczbę.
Biorąc za podstawę podziału budowę chemiczną, polisacharady można podzielić na dwie grupy:
1 . Homopo1isacharydy składające się z reszt jednego rodzaju dowolnego monosacharydu:
a) z reszt glukozy - skrobia, glikogen, celuloza,
b) z reszt fruktozy - inulina i inne,
c) z reszt arabinozy, ksylozy, mannozy, gałaktozy - arabany, ksylany, mannany, gałaktany,
d) z reszt kwasu galaktouronowego - substancje pektynowe,
e) z reszt glukozoaminy - chityna owadów i grzybów.
2. Heteropolisacharydy składają się z reszt różnych monosacharydów i ich pochodnvch. Głównymi ich przedstawicielami są zbudowane z dużej liczby reszt glukozy i mannozy glukomannany. złożone z reszt mannozy i galaktozy galaktomannany, a także złożone z pentoz i heksoz różnego rodzaju hemicelulozy.
Biorąc za podstawę podziału rolę jaką spełniają polisacharydy w przyrodzie można je z kolei podzielić na dwie inne grupy.
Do grupy pierwszej należy zaliczyć polisacharydy budulcowe spełniające rolę podpory (szkieletu) w organizmach roślin i zwierząt. Do tego typu polisacharydów należą celuloza, substancje pektynowe roślin oraz chityna owadów i grzybów.
Do grupy drugiej należą polisacharydy tworzące zapasowe źródła cukrów prostych uwalnianych w miarę potrzeby ża pomocą działania odpowiednich enzymów obecnych w danym organizmie. Cukry tego typu narywamy zapasowymi. Stanowią one rezerwowe źródła energii, a należą do nich skrobia, glikogen, inulina i niektóre inne.